Skip to main content

Η εξίσωση 5ετές πτυχίο = μάστερ δεν έχει πραγματική λύση

Δημοσιεύτηκε στην Ένωση Πληροφορικών Ελλάδας και στη Διαβούλευση του Υπουργείου Παιδείας

Η ανώτατη εκπαίδευση αποτελείται από τρεις διακριτούς κύκλους σπουδών που οδηγούν αντίστοιχα σε πτυχίο, σε μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης (μάστερ), και σε διδακτορικό. Η σαφή αυτή διάκριση των τριών κύκλων σπουδών έχει καθιερωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο και έχει επίσης υιοθετηθεί και από τη διακήρυξη της Μπολόνια. Αυτός ο διαχωρισμός και η διαβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης συνεπάγεται διακριτά χαρακτηριστικά για κάθε κύκλο σπουδών και συνοδεύεται από ανεξάρτητες διαδικασίες μετάβασης από τον ένα κύκλο σπουδών στον επόμενο.

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, γινόμαστε μάρτυρες του παραλογισμού των πολυτεχνικών τμημάτων της χώρας τα οποία παραβιάζοντας τόσο τη φιλοσοφία όσο και την ουσία της παραπάνω διαβάθμισης προσπαθούν να παρακάμψουν το δεύτερο κύκλο σπουδών και να εξομοιώσουν τα πτυχία τους με μεταπτυχιακά διπλώματα ειδίκευσης (μάστερς). Ενεργώντας με άκρως αντιεπιστημονική και συντεχνιακή λογική τα πολυτεχνικά τμήματα εθελοτυφλούν σε ένα πλήθος χαρακτηριστικών που διαφοροποιούν τους δύο πρώτους κύκλους της ανώτατης εκπαίδευσης:
  • Τα μεταπτυχιακά μαθήματα είναι ανώτερου από τα προπτυχιακά επιπέδου, απαιτούν τακτική παρακολούθηση, έχουν αυξημένες υποχρεώσεις για τους φοιτητές αλλά και απαιτήσεις από τους καθηγητές, και αυστηρότερα κριτήρια επιτυχίας. Τα μεταπτυχιακά μαθήματα δεν είναι μαθήματα που μπορούν να αντικατασταθούν από έναν αριθμό γενικών ή επιλεγομένων μαθημάτων στο 5ο έτος σπουδών ενός προπτυχιακού προγράμματος. Η διαφορά τους είναι ποιοτική και όχι ποσοτική. Διαφορετικά και τα πτυχία ιατρικής θα ήταν ανώτερα από των πολυτεχνείων.
  • Οι μεταπτυχιακές σπουδές πέρα από τη διδασκαλία των μεταπτυχιακών μαθημάτων στοχεύουν και στην επιστημονική εξειδίκευση και την ερευνητική εμβάθυνση οι οποίες δεν υφίσταται σε ένα προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών.
  • Η μεταπτυχιακή ειδίκευση απαιτεί την εκπόνηση πρωτότυπης ερευνητικής εργασίας η οποία θα πληροί όλα εκείνα τα κριτήρια ενός μεταπτυχιακού, και όχι ενός προπτυχιακού, προγράμματος σπουδών. Η εργασία αυτή είναι ανεξάρτητη και επιπρόσθετη της όποιας πτυχιακής εργασίας εκπόνησε ο φοιτητής κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών του σπουδών. Δεν είναι λοιπόν δυνατόν να ταυτίζονται οι δύο αυτές εργασίες ούτε και επιτρέπεται η υποκατάσταση της μεταπτυχιακής από μια προπτυχιακή εργασία.
  • Η μεταπτυχιακή εκπαίδευση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο μικρό μέγεθος των τάξεων που συνεπάγεται χαμηλή αναλογία φοιτητών προς καθηγητή και υψηλή ποιότητα εκπαίδευσης. Είναι επομένως παράλογο για τμήματα που δέχονται 200 και 300 προπτυχιακούς φοιτητές ανά έτος να απονέμουν αδιακρίτως μεταπτυχιακούς τίτλους σε φοιτητές που δε γνώρισαν ποτέ την ποιότητα μιας μεταπτυχιακής εκπαίδευσης.
  • Η εισαγωγή σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών αποτελεί μια επιλεκτική και αξιοκρατική διαδικασία αντίστοιχη με εκείνη της εισαγωγής σε ένα προπτυχιακό ή σε ένα διδακτορικό πρόγραμμα σπουδών. Δεν είναι ούτε λογικό ούτε δίκαιο ο φοιτητής που εισάχθηκε στον πρώτο κύκλο σπουδών με τα κριτήρια ενός προπτυχιακού προγράμματος να μεταβαίνει αυτόματα και χωρίς καμία αξιολόγηση στο δεύτερο κύκλο σπουδών. Πόσο μάλλον όταν την ίδια στιγμή υπάρχουν χιλιάδες πτυχιούχοι που διαγωνίζονται σκληρά για μια θέση σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα.
Η υποχρέωση μετάβασης από τον ένα κύκλο στον άλλο εξυπηρετεί όμως και βαθύτερα κοινωνικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς. Δίνει καταρχήν τη δυνατότητα στον πτυχιούχο μετά την αποφοίτησή του να σχεδιάσει μόνος του την επαγγελματική του σταδιοδρομία χωρίς η μεταπτυχιακή του εξειδίκευση να αποτελεί μονόδρομο γι'αυτόν. Αλλά ακόμη και στην περίπτωση που επιλέξει να εξειδικευτεί θα το κάνει συνειδητά διαλέγοντας το αντικείμενο ειδίκευσης που αρμόζει καλύτερα στα ενδιαφέροντά του και στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας. Και στο εκπαιδευτικό επίπεδο όμως, αυτή η μετάβαση προωθεί την κινητικότητα των φοιτητών και την ανανέωση των πανεπιστημίων και συνεισφέρει σημαντικά στην ανταλλαγή γνώσεων και πρακτικών τόσο για τους φοιτητές όσο και για τα ίδια τα πανεπιστήμια. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου το ότι στις ανεπτυγμένες εκπαιδευτικά χώρες είναι πάγια πρακτική ο απόφοιτος ενός πανεπιστημίου να συνεχίζει τις μεταπτυχιακές του σπουδές σε διαφορετικό πάντα πανεπιστήμιο.

Τα πολυτεχνικά τμήματα και το ΤΕΕ που τα παροτρύνει θα πρέπει επιτέλους να καταλάβουν ότι οι τρεις κύκλοι σπουδών είναι διακριτοί και με σαφείς διαφορές μεταξύ τους. Η ισοπέδωση των δύο πρώτων κύκλων δε θα επιλύσει τις στρεβλώσεις του εκπαιδευτικού μας συστήματος αλλά θα δημιουργήσει ακόμη περισσότερες. Τα πολυτεχνεία ας αναλογιστούν το ρόλο τους απέναντι στην κοινωνία και αντί να επιζητούν τον παραλογισμό ας εξετάσουν πραγματικές και βιώσιμες λύσεις όπως για παράδειγμα την ευθυγράμμιση της διάρκειας των προπτυχιακών τους προγραμμάτων με αυτή των υπολοίπων πανεπιστημίων.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Δημόσια εκτέλεση έργων πνευματικής ιδιοκτησίας

Σχολιασμός στη δημόσια διαβούλευση του Υπουργείου Πολιτισμού αναφορικά με τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης (ΟΣΔ) και το δικαίωμα δημόσιας εκτέλεσης έργων πνευματικής ιδιοκτησίας. Τα σύγχρονα οπτικοακουστικά πνευματικά έργα είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας πάρα πολλών δημιουργών (συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, συνθέτες, μουσικοί, σχεδιαστές, προγραμματιστές, κλπ). Το πρόβλημα είναι ότι αντί να υπάρχει μία ενιαία αρχή που θα διαχειρίζεται συνολικά όλα τα πνευματικά δικαιώματα, έχουμε το φαινόμενο όπου κάθε επαγγελματική ομάδα δημιουργών συστήνει το δικό της οργανισμό συλλογικής διαχείρισης και εκμεταλλεύεται ανεξάρτητα και αυτόνομα τα περιουσιακά/συγγενικά δικαιώματα που της ανήκουν (ΑΕΠΙ για συνθέτες-στιχουργούς, ΕΡΑΤΩ για τραγουδιστές-ερμηνευτές, ΑΠΟΛΛΩΝ για μουσικούς, ΔΙΟΝΥΣΟΣ για ηθοποιούς και χορευτές, GRAMMO για παραγωγούς υλικών φορέων ήχου και εικόνας, κ.α.). Αυτό το μοντέλο διαχείρισης είναι εντελώς αναποτελεσματικό, άδικο, και κατά μία έννοια παράλογο. Η άδεια/...

Το ΤΕΙ Κιλκίς πρέπει να δώσει έμφαση στο γνωστικό αντικείμενο της Σχεδίασης

Αν δούμε το υπάρχον Τμήμα Σχεδιασμού και Παραγωγής Ενδυμάτων μέσα από το πρίσμα του "ενδύματος" τότε οι επιλογές που έχουμε για δημιουργία νέων σχετικών τμημάτων που θα οδηγήσουν σε ένα αυτόνομο Παράρτημα που θα είναι επιστημονικά ισχυρό και αναπτυξιακά βιώσιμο είναι πολύ περιορισμένες. Το ένδυμα ως γνωστικό αντικείμενο συνδέεται κυρίως με την κλωστοϋφαντουργία. Σε εκπαιδευτικό επίπεδο όμως υπάρχει ήδη ένα Τμήμα Κλωστοϋφαντουργίας στο ΤΕΙ Πειραιά το οποίο - παρότι βρίσκεται στην Αθήνα που προσελκύει τους περισσότερους φοιτητές και παρά το γεγονός ότι πρόκειται για το μοναδικό τμήμα στο είδος του - δεν έχει καμία απήχηση στους υποψηφίους φοιτητές. Η βάση εισαγωγής για το εν λόγω τμήμα κατρακύλησε το 2008 στα 8751 μόρια και βρέθηκε χαμηλότερα ακόμη και από το τμήμα ΣΠΕ του Κιλκίς (8791 μόρια). Ως γνωστό, η κλωστοϋφαντουργία διέρχεται μεγάλη κρίση στην Ελλάδα και οι προοπτικές για τον κλάδο δεν είναι καθόλου θετικές. Το γεγονός αυτό ανακλάται άμεσα στις επιλογές των υποψηφίων κα...

Το πρόγραμμα σπουδών και όχι το όνομα του τμήματος πρέπει να καθορίζει τον τίτλο σπουδών στα πανεπιστήμια

Μετά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου μετεξέλιξης των ΤΕΙ το οποίο έβαλε τέλος σε μια ανούσια και αντιπαραγωγική διάσπαση της τριτοβάθμιας παιδείας επί 36 χρόνια, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για να γίνει και το δεύτερο αναγκαίο βήμα για τον εξορθολογισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: τα τμήματα που θεραπεύουν πολλαπλά γνωστικά αντικείμενα πρέπει να προσφέρουν διαφορετικό πρόγραμμα σπουδών για κάθε επιστημονικό πεδίο το οποίο θα καταλήγει φυσικά και σε διαφορετικό τίτλο σπουδών. Η διεπιστημονικότητα είναι απόλυτα θεμιτή και γίνεται ολοένα και πιο σημαντική στη σύγχρονη εποχή. Τα τμήματα που καλύπτουν πολλαπλά γνωστικά αντικείμενα (π.χ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής, Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών, κ.α.) επιτελούν μεν έναν πολύ σημαντικό ρόλο, δεν παύουν όμως να παράγουν πτυχιούχους που δεν έχουν σπουδάσει όλα τα αντίστοιχα γνωστικά αντικείμενα αλλά συγκεκριμένη κατεύθυνση μόνο. Είναι λοιπόν εντελώς άδικο και δημιουργεί τερ...